Geschiedenis van Buurt en Kerk

headerbeeld

Buurt

Noorderhof Noord
Noorderhof is een buurt in het Amsterdamse stadsdeel Nieuw-West, voorheen stadsdeel Geuzenveld/Slotermeer. De wijk wordt begrensd door de Slotermeerlaan in het westen, de Frans Bastiaansestraat in het oosten en de Burgemeester Röellstraat in het noorden. Aan de zuidzijde van de wijk staat een halfronde portiekflat van vijf lagen, die de Noorderhof deels omringt. Deze is in 1988 naar ontwerp van architect Lopes Cardozo gebouwd en wordt door buurtbewoners De Banaan genoemd. De flat is volledig geïntegreerd in het ontwerp voor de Noorderhof.

Het stedenbouwkundig ontwerp werd in de jaren negentig van de 20e eeuw door het Berlijnse bureau van de Luxemburgse architect Rob Krier en zijn partner Christoph Kohl vervaardigd in samenwerking met woningcorporatie Het Oosten en het stadsdeel. De bouw van de wijk Noorderhof Noord, die 230 woningen telt, startte in 1995 en is voltooid in 1999.

Noorderhof is om de gehandhaafde kerk gebouwd en kent een uitgesproken dorps karakter. Architect Krier staat bekend om zijn traditionalistische stijl. In zijn visie dienen de oude Europese binnensteden een voorbeeld te zijn voor stedelijke nieuwbouw. Met intieme, karakteristieke, herkenbare en historiserende architectuur en stedenbouw, die zijn referenties zoekt in bestaande structuren en patronen, wil hij buurten met een duidelijke eigen identiteit creëren om zo een antwoord te formuleren op de door velen als kil en onpersoonlijk ervaren functionalistische nieuwbouwwijken van de laatste decennia van de 20e eeuw. Onder zijn supervisie hebben vijf architectenbureaus (het Frans/Belgische Atlante, Franz Demblin uit Wenen en de Amsterdamse architecten Joris Deur, Kees Peterse en Mark Tuerlings) de diverse woningen ontworpen.

Langs de drukke Slotermeerlaan en Burgemeester Röellstraat zijn appartementenblokken van vier tot zes lagen gebouwd. Deze bevatten poorten en halfronde uitbouwen die refereren aan de klassieke stadspoorten en muurtorens uit de Middeleeuwen. Er is met het Granpré Molièreplein een 'dorpsplein' geschapen, waaromheen intieme straten met kleinschalige hofjes zijn gesitueerd. De bebouwing bestaat uit verschillende woningen met allerlei historische verwijzingen. De meeste daarvan zijn eengezinswoningen en tellen twee bouwlagen. Alleen op het Granpré Molièreplein is één geveltype toegepast ten behoeve van een eenduidig beeld. Op het niveau van de individuele woning is gevarieerd in detaillering door toepassing van verschillende geveltypen, metselwerkverbanden, ramen, deuren, kozijnen, ornamenten, goothoogten en gevellijsten. Om toch eenheid te scheppen is in de hele wijk rode baksteen als belangrijkste materiaal toegepast. Ook de bestrating en de openbare verlichting zijn aan het karakter van de wijk aangepast.

De stedenbouwkundige opzet en de architectonische invulling van Noorderhof staan hiermee haaks op de open bebouwingswijze en het ruimtelijke karakter van de Westelijke Tuinsteden, die gebouwd zijn volgens de uitgangspunten van het nieuwe bouwen en vertaald in het Algemeen Uitbreidingsplan van Cornelis van Eesteren uit 1935.

Noorderhof Zuid
Noorderhof is inmiddels uitgebreid met 124 woningen, die ten zuiden en oosten van de halfronde portiekflat en ten westen van de jachthaven aan de Sloterplas zijn verrezen, in dezelfde stijl als de bestaande bouw. De bouw van dit deel, Noorderhof Zuid genoemd, duurde van 2015 tot de zomer van 2018.

Stichting
De Stichting Buurt en Kerk Noorderhof wordt in 2022 opgericht.

25 jaar Noorderhof
In juni 2024 viert Noorderhof (Noord) haar 25 jarig bestaan.

Kerk

De Onze Lieve Vrouw van Lourdeskerk, tegenwoordig de Kerk van Het Nieuwe Verbond, is een rooms-katholieke kerk in Slotermeer (Amsterdam Nieuw-West).

De kerk werd gebouwd midden op een haast braak liggend terrein nabij de hoek van de Burgemeester Röellstraat en de Slotermeerlaan, te midden van een aantal (katholieke) noodscholen en een tehuis voor verstandelijk gehandicapten. Het adres was Noordzijde 42. Hij werd in 1954/1955 ontworpen door de architect M.J. Granpré Molière. Bij de bouw waren ook de architecten Evers en Sarlemijn betrokken, verantwoordelijk voor veel woningbouw in Slotermeer.
De bouwkosten bedroegen 800.000 gulden, exclusief grond en interieur. Granpré Molière had aanvankelijk ook een kerktoren ingetekend (zie foto uit de Tijd); echter, de financiële situatie van de parochie was onvoldoende om nog extra circa 100.000 gulden vrij te maken. De kerkgemeente hoopte op extra bijdragen als gevolg van een Lourdesjaar, maar de toren zou er nooit komen. Op 19 december 1957 wijdde Mgr. J.P. Huibers de kerk in.

Deze driebeukige hallenkerk is gebouwd voor de parochie met dezelfde naam, ter vervanging van de eerdere kerk met die naam aan de Jacob Catskade in de Frederik Hendrikbuurt (Oud-West).

De kerk is ontworpen naar het voorbeeld van de Romeinse basilicastijl. De kerk bood ruimte aan meer dan 1.000 kerkgangers. Ze heeft een afwijkende bouwstijl ten opzichte van de destijds gehanteerde stijl. Daar waar de moderne technieken veel glas gebruikten, kreeg deze kerk veel baksteen mee. Destijds ging men ervan uit dat in de loop der tijden dit ruwe baksteen en kerk een “nog” ouder aanzicht zou geven. Het was de tweede katholieke kerk van Slotermeer, na de in 1954 gebouwde Sint-Catharinakerk.

Deze parochie is voorjaar 1993 gefuseerd met twee andere: de Sint-Catharinakerk en de Onze Lieve Vrouw van Zeven Smarten aan de Aalbersestraat in Geuzenveld. De gefuseerde parochie kreeg de naam Het Nieuwe Verbond. Later kreeg ook de kerk de naam Het Nieuwe Verbond.

Sinds 2011 staat het gebouw op de gemeentelijke monumentenlijst en sinds 1999 is het adres van de kerk M.J. Granpré Molièreplein 2.

De parochie is in 2020 gefuseerd met enkele andere parochies in Nieuw West tot de Parochie De Vier Evangelisten. Sinds 2020 worden de vieringen niet meer gehouden in De Kerk van het Nieuwe Verbond, maar in de Pauluskerk in Osdorp.

Bronnen:
Wikipedia over de buurt
Wikipedia over de kerk